ԱՐծիվը և նետը

Արծիւ եւ նետ

Արծիւն երթայր յերկինս, եւ հարին զնա նետիւ: Եւ նա զարմացաւ, թէ ո՞վ զայս արար: Հայեցաւ եւ ետես զնետն` զփետուրն իւր եւ ասէ.

— Վա՛յ ինձ, զի յինէն է պատճառ սպանման իմոյ:

Արծիվ և նետ

Արծիվ գնում էր երկնքում և խփեցին նրան նետով։Նա զարմացավ թէ ով այս արեց։Նայեց և տեսավ նետը

փետուրիին իր և ասաց․

Բառարան

երթայր — գնում էր

յերկինս — երկնքում

հարին — խփեցին

զնա — նրան

նետիւ — նետով

արար — արեց

հայեցաւ — նայեց

ետես — տեսավ

իւր — իր

ասէ — ասում է

զի — որ, որովհետև, քանի որ

Հարցեր և առաջադրանքներ

Ճիշտ կարդա այս բառերը.

յերկինս, յինէն, իմոյ, զնա, զնետն, զփետուրն, իւր:

Աշխարհաբար դարձրու այս բառակապակցությունները.

զփետուրն իւր, պատճառ սպանման իմոյ:

Առակն աշխարհաբար դարձրու:

Կարդա առակն առանց երկրորդ նախադասության: Առակի բովանդակությունը փոխվե՞ց:

Բացատրիր զարմացաւ բառի գործածությունը (բառը ճիշտ և տեղի՞ն է գործածված):

Առակի համառոտ փոխադրությունը գրաբար դարձրու (բառերի գրաբարյան դասավորությունն աշխատիր պահել).

Արծվին (զարծիւն) նետով խփեցին: Տեսնելով (տեսեալ) նետը` իր փետուրը, արծիվն ասում է.

— Իմ սպանվելու պատճառն ինձանից է:

Գրիր մեկ նախադասությամբ` այս առակն ի՞նչ է ցույց տալիս (գրաբ. կլինի` Առակս զի՞նչ ցուցանէ: )

Նույն բովանդակությամբ այլ պատմություն գրիր (կա՛մ կարդացած, լսած, կա՛մ հորինած):

Ամպրոպից հետո

Երկինքն ավելի կապույտ է լինում,

Խոտերն ավելի կանաչ են լինում

Ամպրոպից հետո։

Ամպրոպից հետո

Ճերմակ շուշանը ավելի ճերմակ,

Կակաչն ավելի կարմիր է լինում

Եվ մեղրածաղիկն՝ ավելի դեղին։

Ամպրոպից հետո

Սարերն ավելի բարձր են երևում,

Խոր են երևում ձորերն ավելի,

Եվ տափաստաններն՝ ավելի արձակ։

Ծառերն ավելի խոնարհ են լինում

Ամպրոպից հետո,

Եվ հավքերը մեր գլխավերևում

Իրար կանչում են ավելի սրտով.

Ամպրոպից հետո

Բարի է լինում արևն ավելի,

Եվ մենք ավելի սիրով ենք իրար

Բարի լույս ասում։

Ամպրոպից հետո աշխարհը և դու

Հասկանալի եք լինում ավելի…

Հարցեր և առաջադրանքներ՝

1. Գրավոր պատմի՛ր բանաստեղծությունը:

Բանստեղծությունը պատմում է ապրոպից հետո տեղի ունեցած իրադրաձությունները, և այդ բոլոր իրադարձությունները կախված է բնության մեջ։

2. Բանաստեղծության միջից դուրս գրիր հերոսներին իրենց բնութագրող բառերի հետ. օրինակ՝ կապույտ երկինք

Ճերմակ շուշան, արձակ տափաստաններ, կանաչ խոտեր, բարձր սարեր, Կարմիր կակաչ, դեղին մեղրածաղիկ, կանաչ խոտեր։

3. Ո՞ր բառերն ու բառակապակցություններն են կրկնվում: Դրանք ի՞նչ են տալիս բանաստեղծությանը:

Ապրոպից հետո ։

4. Ո՞ր տողերում է խտացված հեղինակի հիմնական ասելիքը՝ ստեղծագործության հիմնական գաղափարը:

Իմ կարծիքով այս տողերում է ասում հեղինակը հիմնական ասելիքը։

Ամպրոպից հետո աշխարհը և դու

Հասկանալի եք լինում ավելի…

5. Ո՞րն է այս բանաստեղծության փոխաբերական իմաստը:

6.Բառարանի օգնությամբ բացատրի՛ր հավք, խոնարհ, տափաստան բառերը :

խոնարհ-հնազանդ,հավք-թռչուն,  տափաստան-անապատ։

7.Բացատրի՛ր տրված դարձվածքները՝ գլխին նստել, գայլի գլխին ավետարան կարդալ,  երկաթը տաք-տաք ծեծել, կրակի վրա յուղ ավելացնել, գլուխը յուղել:

գլխին նստել-խանգարել, գայլի գլխին ավետարան կարդալ, կրակի վրա յուղ ավելացնել-թեժ պահեր գլուխը յուղել-զարգանա երկաթը տաք-տաք ծեծել-թակել,

Կառլոսը գալիս է ծննդյան տարեդարձի

Ինչքան կարևոր է Մանչուկի համար իր ծննդյան տարեդարձը, ինչո՞ւ էր նա սպասում այդ օրվան:
Որովհետև նա այդ օրը զվարճանալու էր և ստանար նվերներ։

Ինչ նվեր էր նա ցանկանում ստանալ:
Շուն

Ծիծաղ

Առաջադրանքներ

Գրի՛ր բառերի բացատրությունը:

Խոնջացած-Հոգնած
տկարանալ-բթանալ
որոգայթ-թակարդ

Դուրս գրի՛ր այլ անհասկանալի բառեր և բառարանի օգնությամբ բացատրի՛ր:

Բառերը բաժանի՛ր մասերի գրի՛ր կազմությունը՝
խստապիրկ-խիստ, ա, պիրկ։ Բարդ բառ
դերասանություն-դերասան, ություն: Ածանցավոր

Գրավոր բացատրի՛ր այս միտքը՝ Ի՞նչ իրավունքով էին ուզում ստիպել իրեն, որ իր մեջ քանդեր մի անմեղ բան: 

Իմ կարծիքով   ստիպում էին անել ինչ որ վատ բան։

Մեկնաբանի՛ր միտքը, համաձա՞յն ես արդյոք ասվածի հետ: Մարդիկ մի բան ուզում եւ այլ բան ստանում են, ինչոր բան են ուզում տալ եւ 

Համառոտ ներկայացրո՛ւ ի՞նչ էր տեղի ունեցել դասարանում:
Տղան ծիծաղել էր ուսուցչուհու տարօրինակության վրա, իսկ ուսուցչուհին պատժել էր իրեն՝ ստիպելով, որ նա ծիծաղի։

Պատմի՛ր ուսուցչուհու մասին:
Ծիծաղաշարժ էր օրիորդի:

Ամպը

ԱՄՊԸ (Սահյան)

Ամպը հառաչում էր լեռան լանջին,
Դողում, սարսռում էր հասակով մեկ։
Գալիս, փաթաթվում էր գյուղացու մաճին,
Հետո թավալվում էր ակոսի մեջ։

Հետո վեր էր կենում, շտկում իրեն,
Կրկին ձևեր փոխում նա զանազան,
Բարձրանում էր հետո կողերն ի վեր
Եվ շիկացած ուսն էր շփում եզան…

Իսկ ճաշթողի ժամին դառնում էր շուն,
Թաթերին էր դնում դունչը մռայլ,
Նայում էր ապուրի տաք գոլորշուն,
Թվում էր ուր-որ է պիտի մռռար։

Բայց չէր մռռում, ավաղ, վեր էր կենում,
Մացառներին թողած պոչը փռչոտ,
Նայում սարերն ի վեր, սարերն էր գնում,
Գնում էր չորեքթաթ կամ չոքեչոք։

Գնում էր, չէր լսում,— Այդ ո՞ւր, Բողա՛ր…

Ի՞նչ Բողար, ճախրում էր, չէր նայում ետ։
Գնում էր, որ վաղը երկինքն ի վար
Դառնար կայծակ, կարկուտ, դառնար աղետ:

  1. Բացատրի՛ր բառերը՝
    սարսռալ-մրսել, դողալ
    մաճ-արորի կոթ:
    ակոս- երկար գծաձև փոս հողի վերին շերտում, որ բացում է խոփը:
    զանազան-տարբեր, մի քանի տեսակ
    շիկացած-կարմրած
    ճաշթող-ճաշի ժամանակը, կեսօր
    մացառ-թուփ
    ճախրել-Սրընթաց թռչել՝ սավառնել:
    2. Բանաստեղծությունից դուրս գրի՛ր  բայեր:
    հառաչել, դառնալ, սառսռել, փաթաթվել, թավալվել, գալ, մռռալ, շտկել, փոխել, բարձրանալ, շփել, դողալ, դնել, նայել, թվալ, վեր կենալ,ճախրել։
    3. Բանաստեղծությունից դուրս գրի՛ր քեզ դուր եկած պատկերը և ներկայացր
    4. Պատմիր ամպի մասին:
    Ամպը շատ համառ էր:
    5. Յուրաքանչյուր չորս տողի համար համապատասխան վերնագիր մտածիր:
  2. Հուսահատ ամպը
  3. Ամպը հառաչում էր լեռան լանջին,
    Դողում, սարսռում էր հասակով մեկ։
    Գալիս, փաթաթվում էր գյուղացու մաճին,
    Հետո թավալվում էր ակոսի մեջ։Վերականգնում
    Հետո վեր էր կենում, շտկում իրեն,
    Կրկին ձևեր փոխում նա զանազան,
    Բարձրանում էր հետո կողերն ի վեր
    Եվ շիկացած ուսն էր շփում եզան…

    Իսկ ճաշթողի ժամին դառնում էր շուն,
    Թաթերին էր դնում դունչը մռայլ,
    Նայում էր ապուրի տաք գոլորշուն,
    Թվում էր ուր-որ է պիտի մռռար

    Համառ ամպը
    Բայց չէր մռռում, ավաղ, վեր էր կենում,
    Մացառներին թողած պոչը փռչոտ,
    Նայում սարերն ի վեր, սարերն էր գնում,
    Գնում էր չորեքթաթ կամ չոքեչոք։

     Թռիչք
    Գնում էր, չէր լսում,— Այդ ո՞ւր, Բողա՛ր…
    Ի՞նչ Բողար, ճախրում էր, չէր նայում ետ։
    Գնում էր, որ վաղը երկինքն ի վար
    Դառնար կայծակ, կարկուտ, դառնար աղետ:

    6. Բնության ո՞ր երևույթն է ներկայացված բանաստեղծության մեջ, մանրամասն նկարագրի՛ր:
    Իմ կարծիքով եղանակը աշունն էր, որովհետև անընդատ բանաստեղծության մեջ նշում էր մռայլ եղանակ։

Աշխարհը շուռ է եկել

  • Ինչու է հենց ծույլերի երազներում աշխարհը շուռ գալիս:
    Ծույլերի երազում աշխարհը  շուռ է գալիս,որովհետև նրանք ալարում են կյանքը ճիշտտեսնել։
  • Պատմիր, թե ինչ պատահեց, երբ դու հայտնվեցիր շուռ եկած աշխարհում
    Ես երբ հոքնած եմ լինում փորձում եմ անջատվել և պարկել մահճակառիս վրա և մտածեմ ապագաի մասին։

ԿԱՆԱՉ ԴԱՇՏՏ

1. Առանձնացրո՛ւ անհասականալի բառերը, բացատրի՛ր բառարանի օգնությամբ:


2.  Դուրս գրի՛ր ձիուն, հովտին, կաղնուն , գայլին, կայծակին, ժայռ ամենից դիպուկ նկարագրող հատվածները:
ձի-կանաչ հովտի մեջ անշարժ կանգնած, գլուխը բարձր՝ կարմիր պառավ ձին։
Հովիտ-երբ բլուրների գլխից նայում ես, կանաչ հովիտը լիովին կանաչ է։
Կաղին-կաղնու կաղինները ապահով զրահների մեջ լցվում էին հյութով, և կաղնու համար ամեն ինչ լավ էր:
Գայլ-մայրը զգաց գայլի զզվելի հոտը
Կայծակ-կայծակը չոր ճայթյունով բախվեց ժայռին, մի կողմ շպրտվեց և թաղվեց կանաչ գետնի մեջ։
Ժայռ-ժայռը կարծր էր, կայծակը հազիվ թե կարողացավ գորշ այդ ժայռից պոկել քարի մի երկու փշուր:

3.  Ձի-գայլ  հակադրության մեջ ո՞ւմ կողմն է հեղինակի համակրանքը: Պատասխանդ պատճառաբանի՛ր:
Հեղինակը ավելի շատ ձիու կողմից էր, որովհետև աննդատ նշում էր ձիու տանջանքները, ձիու հատկանիչները, ձիու հաղթելու նպատակը։

Ցախավելի գաղտնիքը

Առաջադրանքներ

1.Բնութագրի՛ր թագավորին:
Հասկացող և հասկացող

2.Քո կարծիքով ո՞րն էր այս պատմության ասելիքը:
Իմ կարծիքով պատմության սելիքը այն է,որ ամեն ինչ հեշտ է․բայց եթե մենք փորձենք նայել այլ տեսանկյունից։Բացի այն այս պատմության մեջ մի հատված կա՝ ընդհանուր ուժերով կարող են անել անհնարիննը։

3.Համառոտ ներկայացրո՛ւ թագավորի փոքր տղայի ասածը՝ քո մեկնաբանությամբ:

Ո՞րն էր ցախավելի գաղտնիքը:
Ցախավելի գաղտնիըք այն է,որ նրա ճյուղերը միասնական էին։
Զրույցի իմաստն արտահայտող ասացվածք գրիր:
Ուս ուսի տանք, սարեր էլ շուռ կտանք։
Ո՞ր առակին է նման այս զրույցը:

Տառային կամ հանրահաշվական արտահայտություն

1) a + b
2) a — b
3) c x d
4) c : d
5) 2x + 3y
6) 2a * 2b
7) a+b   a-b

2. Ինչպե՞ս կփոխվի գումարը, եթե

2.

1) կմեծանան 11-ով
2) կփոքրանան 10-ով
3) 5-ով կմեծանան
4) 3-ով կփոքրանան
5) բան չի փոխվի
6) 4-ով կմեծանան
7) 6-ով կփոքրանան

3.

5 — 750դրամ
1 — Xդրամ
750 x 1 : 5 = 150 դրամ մեկ տետր
1800 : 150 = 12 տետր

Պատ՝. 12 տետր :

4.

13 — 520 դրամ
1 — Xդրամ
520 x 1 : 13 = 40 դրամ
9 x 40 = 360 Դրամ

Պատ ՝. 360դրամ :

5.

1080դրամ — 6կգ
Xդրամ — 10կգ
1080 x 10 : 6 = 10800 : 6 = 1800դրամ
1800 x 10 = 18000 դրամ

Պատ՝. 18000 դրամ :

6.

4կգ — 1400դրամ
Xկգ — 2450դրամ
4 x 2450 : 1400 = 7կգ

Պատ՝. 7կգ :

8. Ինչպես կփոխվի երկու թվերի տարբերությունը, եթե

1)10-ով կմեծանան
2) 14-ով կփոքրանան
3) 6-ով կմեծանա
4) 5-ով կմեծանա
5)
6)
7) 3-ով կմեծանա
8) 17-ով կփոքրանա
9) 16-ով կմեծանան
10) 25-ով կփոքրանան

Կրկնենք անցածը

1․ Կատարե՛ք գործողությունները.

ա) 2 3/4 + ( — 7/9 ) + 11/18 + ( -5/6 ) = 7/4
բ) ( — 1 3/5 ) — ( — 1 7/10 ) + ( — 4 11/20 ) — ( 4 7/15 ) = — 107/12
գ) ( 11/12 + ( — 7/18 ) ) : 17/48 = 76/51
դ) (( — 5 3/4 ) + 2 5/8 ) x ( — 3 1/2 ) = 175/16

2. Իրար հաջորդող ո՞ր բնական թվերի միջև է գտնվում կոտորակը.

ա) 1 < 2 2/3 < 2
բ) 13 < 14 4/5 < 14
գ) 3 < 4 27/8 < 4
դ) 0 < 1 35/42 < 1

3. Թենիսիստներից մեկը 35 խաղերից հաղթել է 24-ում, իսկ մյուսը 25 խաղերից հաղթել է 12-ում։ Ո՞ւմ արդյունքն է ավելի լավ (եթե հաշվի առնենք շահած խաղերի քանակի հարաբերությունը բոլոր խաղերի քանակին)։